ေပါင္းသတ္ေဆးအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ေပါင္းသတ္ေဆးအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

🤔 ေမး။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ သံုးစြဲလို႔ စိုက္ပ်ိဳးေျမေတြ ပ်က္စီးလာေနတယ္ ဆိုတာဟုတ္ပါသလား။

✅ ေျဖ။ ။ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာလည္းေပါင္းသတ္ေဆးေတြ မဆင္မျခင္သံုးစြဲလို႔ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေျမေတြ ပ်က္စီးတယ္ ဆိုတာ လယ္သမားတခ်ိဳ႕ ေတာင္သိရွိေနၾကပါျပီ။ ေသခ်ာတဲ့ေတြ႔ရွိခ်က္တစ္ခုေျပာပါမယ္။

 ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံ၊ Ganye ၿမိဳ႕၊ Adamawa ျပည္နယ္စိုက္ပ်ိဳးေရးေကာလိပ္က ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က (၂၀၁၂) ခုႏွစ္မွာ ေလ႔လာေတြ႕ရွိခဲ့တဲ႔ အေျဖကေပါင္းသတ္ေဆးသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္

ေလ႔လာဆန္းစစ္ခဲ႔တဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေျမဧရိယာရဲ႕-
- ၆၃% မွာ အဏုဇီဝသက္ရွိေတြပါဝင္မွဳေလွ်ာ့နည္းလာတယ္။
- ၈၂% ဟာ ေျမညံံ႕ေတြျဖစ္လာတယ္။
- ၈၀% ဟာ ေျမအစိုဓါတ္ထိန္းႏိုင္စြမ္းအားက်လာတယ္။
- ၈၅% မွာ ေျမေဆြးဓါတ္လို႔ေခၚတ႔ဲ Organic matter ပါဝင္မွဳ ေလွ်ာ့နည္းလာတယ္။

🤔  ေမး။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးက သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ကိုေရာ ဘယ္လို ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိ ပါသလဲ။

✅ ေျဖ။ ။ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ႔ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံ Adamawa ျပည္နယ္ စိုက္ပ်ိဳးေကါလိပ္က ပညာရွင္ေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ တာက ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္-
- လူ၊ တိရစာၦန္နဲ႔ ငါးေတြ အဆိပ္သင့္မွဳက ၉၈% ရွိတယ္။
- ျမစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေျမေအာက္ေရမွာ ေပါင္းသတ္ေဆး အဆိပ္သင့္ျခင္းက ၅၆% ရွိတယ္။
- သစ္ပင္၊ ၿခံဳပင္ေတြ ေလ်ာ့နည္းတာေၾကာင့္ ငွက္ေတြေလ်ာ့နည္းသြားတာက ၈၃ % ရွိတယ္။

🤔 ေမး။               ။လူနဲ့ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဘယ္လုိဆိုးက်ိဳးေပးတာလဲ။

✅ ေျဖ။    ။ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာထုတ္ျပန္ခဲ့တာက - ေပါင္းသတ္ေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆး၊ မွိဳသတ္ေဆးေတြမွာသံုးတဲ႔ ကလိုရိုဖီေနာ (Chlorophenols) ေတြက ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႔ ပစၥည္းေတြ၊ လူေတြ၊ အပင္ေတြရဲ႕ ဗီဇကိုေျပာင္းလဲေစႏိုင္တဲ႔ ပစၥည္းေတြလို႔ ေၾကျငာခဲ့တယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ပင္တာကလိုရိုဖီေနာ(Pentachlorophenol) ပိုးသတ္ေဆးသံုးစြဲျခင္းကို တားျမစ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆိုင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆက္ေရာင္းေနတာကိုလည္းေတြ႔ရတယ္။

အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓိကသံုးေနတဲ႔ Glyphosate ေပါင္းသတ္ေဆးနဲ႔ တြဲသံုးတဲ့ ကပ္ေဆး polyethoxylated tallowamine ( POEA ) ဆိုတာရွိတယ္။ ဒီ POEA က glyphosate ကို အရြက္ေတြေပၚမွာ တြယ္ကပ္ေစၿပီး အရြက္ရဲ႕ ဖေယာင္းလႊာကို ေဖါက္ထြင္း ဝင္ေရာက္နိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။

ဒီ POEA က ကေလးအေသေမြးတာေတြ၊ လမေစ့ဘဲကေလးေမြးတာေတြ၊ သေႏၶသားေလာင္းရဲ႕ ျဖစ္ထြန္းမႈပံုမမွန္တာေတြ၊ ေမြးလာတဲ့ကေလး ေပါင္မျပည္႕ေတြ ျဖစ္ေစတာ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကတယ္။ glyphosate ေပါင္းသတ္ေဆး ကို လယ္ယာက႑မွာ သုံးေနက်ႏႈန္းထားထက္ ေလ်ာ့နည္းသံုးစြဲတာေတာင္ လူေတြအတြက္ အဆိပ္ျဖစ္ေစတာေတြ႕ခဲ့ၾကတယ္။

ဒါအျပင္ ပဲပုပ္၊ အယ္ဖါဖါ၊ ေျပာင္ဖူး၊ ျမက္ခင္းနဲ႕ ဥယ်ဥ္ၿခံပင္ေတြမွာ ဓါတ္ၾကြင္းအျဖစ္က်န္ရွိေနတဲ့ glyphosate ဟာ လူေတြကို အဆိပ္သင့္ေစပါတယ္။ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

မုန္လာဥနီ၊ ဆလပ္ရြက္ေတြမွာ သူ႔ရဲ႕ ဓါတ္ႂကြင္းေတြ ဆက္လက္ပါရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရွိရတယ္။ 

Atrazine ေပါင္းသတ္ေဆးဟာ သူခ်ည္းဆိုရင္ အႏၱရာယ္သိပ္မရွိေပမဲ့ ကပ္ေဆး (inert material) နဲ႕တြဲလိုက္တဲ့အခါ လူေတြမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္တဲ့ DNA ဗီဇေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္ေစတယ္။

🤔 ေမး။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြက ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္အထိ ေဘးအႏၱရာယ္ ရွိတာပါလဲ။

✅ ေျဖ။               ။ေပါင္းသတ္ေဆးေတြဟာ ေျမနဲ႔ေရမွာ အၾကာၾကီးတည္ရွိေနနိုင္လို႔ပါ။

🤔 ေမး။               ။ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အၾကာၾကီးတည္ရွိေနတာလဲ။

✅ ေျဖ။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြက ေျမနဲ႔ေရမွာ တည္ရွိႏိုင္မွဳက သိပ္ကိုၾကာတာေပါ့ဗ်ာ။

ေပါင္းသတ္ေဆးတစ္ခုမွာ Half Life ဆိုတဲ႔ (ပမာဏထက္ဝက္ေလ်ာ့ကာလ) ဆိုတာရွိတယ္။

ဥပမာ Half Life (ပမာဏထက္ဝက္ေလ်ာ့ကာလ) (၆၀) ရက္ရွိတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးဆိုပါေတာ့ - ရက္ (၆၀) ရွိတိုင္း မူလရွိရင္း ပမာဏရဲ႕ ထက္ဝက္ဟာ သဘာဝအတိုင္း ေလ်ာ့နည္းသြားတယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။

Half Life (ပမာဏထက္ဝက္ေလ်ာ့ကာလ) ရက္ (၆၀) ရွိတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးက ေျမနဲ႔ေရမွာလူအတြက္ အႏၱရာယ္နည္းတဲ႔ ပမာဏ ျဖစ္တဲ႔ အပံု(၁) သန္းပံု (၁) ပံု (1PPM) ေရာက္ေအာင္ဆိုရင္ (၄) ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာတယ္။

Sulfonylurea ေပါင္းသတ္ေဆးဆိုရင္ ေျမမွာရက္(၁၀၀)ေက်ာ္ထိ ရွိေနႏိုင္တယ္။

Glyphosate ဆိုရင္ ေျမအေျခအေနနဲ႔ ရာသီဥတုအေပၚမူတည္ၿပီး ေျမမွာ (၆)လအထိ ရွိေနႏိုင္တယ္။

အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ဟာ ေျမနဲ႔ေရမွာ ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ရွိေနမယ္ဆိုတာ စဥ္းစားသာ ၾကည့္ေပေတာ့ဗ်ာ။

🤔 ေမး။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြက ေျမနဲ႔ေရမွာသဘာဝအတိုင္း ဘာျဖစ္လို႔ ၾကာၾကာတည္ရွိတာလဲ။

✅ ေျဖ။ ။ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြရဲ႕ ဓါတုဖြဲ႕စည္းမွဳက သိပ္ကို ခိုင္ၿမဲလြန္းတဲ႔အတြက္ သဘာဝအတိုင္း ၿပိဳကြဲဖို႔မလြယ္ တာေၾကာင့္ ေျမနဲ႔ေရမွာ ၾကာၾကာရွိေနႏိုင္တာ။

🤔 ေမး။ ။ဒါဆိုရင္ ေျမနဲ႔ေရမွာရွိတဲ႔ အႏၱရာယ္ၾကီးလွတဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးအႂကြင္းအက်န္ေတြကို ဘယ္လိုေခ်ဖ်က္ နိုင္မလဲ။ သဘာဝအတိုင္း ေခ်ဖ်က္တာေတြ ရွိပါသလား။ ဓါတုနည္းေတြနဲ႔ ေခ်ဖ်က္လို႔ ရပါသလား။

✅ ေျဖ။               ။ သဘာဝအတိုင္း မိုးေရနဲ႕ေဆးခ်ျခင္း(leaching) ေတာ့ရွိနိုင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ပမာဏ အလြန္နည္းပါတယ္။ ေျမမွာရွိတဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ အေငြ႕ပ်ံျခင္းလည္း ရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒါလည္း အေငြ႕ပ်ံတဲ့ ပစၥည္းမွ ျဖစ္နိုင္တာပါ။ အေငြ႕ပ်ံနိုင္တဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးက ရွားပါတယ္။

ေျမမွာရွိတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးဓါတ္ၾကြင္းေတြကို adsorption, ion exchange, Liquid-Liquid extraction, chemical oxidation, advanced oxidation process စတဲ႔ ဓါတုနည္းေတြနဲ႔ ေခ်ဖ်က္ၾကည့္ၾကတယ္။

ေပါင္းသတ္ေဆးဓါတ္ၾကြင္းေတြကိုေခ်ဖ်က္လို႔ရေပမဲ႔ ကုန္က်စားရိတ္မ်ားလြန္းၿပီး အႏၱရာယ္ရွိတဲ႔ ေဘးထြက္ပစၥည္းေတြ ထြက္လာတာေၾကာင့္ မသံုးၾကဘူး။

🤔 ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ဗ်ာ ပါတ္ဝန္းက်င္ကို တစံုတရာ မထိခိုက္ေစဘဲ ေျမမွာရွိတဲ႔ ေဆးအႂကြင္းအက်န္ေတြကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္တဲ႔ နည္းလမ္းရွိပါသလား။

✅ ေျဖ။ ။ ရွိပါတယ္။ ဇီဝနည္းျဖင့္ေခ်ဖ်က္ျခင္း (Biodegradation) နည္းလမ္းပါ။

အပင္ေတြရဲ႕ အျမစ္ဇံုမွာ မွီခိုမွဳမရွိဘဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနေလ႔ရွိတဲ႔ (Free Living Phizo Bacteria) ဘက္တီးရီးယား ဆူဒိုမိုးနတ္ ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Preudomonas Fluorescens) ဆိုတာရွိတယ္။ အဲ့ဒီဘက္တီးရီးယားကို ေမြးျမဴၿပီး ေျမမွာထည့္မယ္ဆိုရင္ ကုန္က်စားရိတ္နည္း၊ ပါတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္းမထိခိုက္၊ ထိေရာက္မွဳလည္းရွိတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆး ေျခဖ်က္နည္းျဖစ္ပါတယ္။

🤔 ေမး။ ။ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး အေသးစိတ္ေလးေျပာျပပါလား။

✅ ေျဖ၊။ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံ Nsukka Enugu ျပည္နယ္၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတကၠသိုလ္၊ အဏုဇီဝေဗဒဌာန (Department of Microbiology) က ေဆးပညာရွင္ေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေလ႔လာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီးေျပာပါမယ္။

ေပါင္းသတ္ေဆးေတြမွာ ghyphosate ဂလိုင္ဖိုဆိတ္ဆိုတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးရွိပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ရွိတဲ႔ ဘယ္လို အပင္မ်ိဳးကိုမဆို ေသေစႏိုင္တဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးပါ။ (2,4 D ) ေပါင္းသတ္ေဆး၊ RoundupR ေပါင္းသတ္ေဆးေတြမွာပါတဲ႔ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေပါင္းသတ္ေဆးမွာ ကပ္ေဆးအျဖစ္သံုးတဲ႔ Polyoxyethylenc amin (POEA) က glyphosate ထက္ပိုၿပီး လူကိုအဆိပ္ျဖစ္ေစတယ္။ ဂလိုင္ဖိုဆိတ္ (glyphosate) ေပါင္းသတ္ေဆးရဲ႕ half life (ပမာဏထက္ဝက္ေလ်ာ့က် ႏိုင္ေသာကာလ) က ၄၇ ရက္ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတကၠသိုလ္၊ အဏုဇီဝေဗဒဌာနက ပညာရွင္ေတြက glyphosate ပါတဲ႔ RoundupR ေပါင္းသတ္ေဆးကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား သံုးစြဲခဲ႔တဲ႔ ျပည္နယ္(၄)ခုက စပါးစိုက္ေျမနမူနာေတြကိုယူ ျပီးဘက္တီးရီးယားေတြ ေမြးၾကည့္တယ္

ဒီေပါင္းသတ္ေဆးဓာတ္ႂကြင္းရွိတဲ့ေျမမွာ ရွင္သန္ႏိုင္တဲ႔ဘက္တီးရီးယား (၅) မ်ိဳးေတြ႔ရတယ္။

ဒီဘက္တီးရီးယား (၅)မ်ိဳးမွာ ေအဆီတိုဘက္တာအုပ္စု (Acetobacter spp) နဲ႔ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ႏွစ္မ်ိဳးက ဂလိုင္ဖိုဆိတ္ေပါင္းသတ္ေဆးကိုပိုၿပီး ေခ်ဖ်က္ႏိုင္တာေတြ႕ၾကလို႔ ဆက္ၿပီးေလ့ လာၾကတယ္။

ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ဘက္တီးရီးယားက ဂလိုင္ဖိုဆိတ္ေပါင္းသတ္ေဆးရဲ႕ ကာဘြန္ရင္းျမစ္နဲ႔ ေဖါ့စဖိတ္ရင္းျမစ္ (၂)မ်ိဳးလံုး သံုးစြဲတာေၾကာင့္ ကာဘြန္ရင္းျမစ္အျဖစ္ တစ္မ်ိဳးဘဲသံုးႏိုင္တဲ႔ ေအဆီတို ဘက္တာအုပ္စု (Acetobacter spp)ထက္ ဂလိုင္ဖိုဆိတ္ေပါင္းသတ္ေဆးကို ပိုမိုေခ်ဖ်က္ၿပိဳကြဲေစတာ ေတြ႕ခဲ႔ၾကတယ္။

🤔 ေမး။ ။ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ဘက္တီးရီးယားက အျခားေပါင္းသတ္ေဆး ေတြကို ေခ်ဖ်က္ၿပိဳကြဲေစတာေတြရွိရင္ ေျပာျပေပးပါ။

✅ ေျဖ။ ။ (၂၀၀၉) ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္၊ Nanjing စိုက္ပ်ိဳးေရးတကၠသိုလ္၊ အဏုဇီဝေဗဒ အင္ဂ်င္နီယာဌာနက ပညာရွင္ေတြ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့တာရွိတယ္။

Sulfonylurea ဆာဖိုႏိုင္း ယူရီးယားဆိုတဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးဟာ ဂ်ံဳ၊ စပါး၊ ပဲပုပ္၊ ဘာလီ၊ ဝါ၊ အာလူး၊ ေျပာင္းဖူး စတဲ႔ သီႏွံေတြက်တဲ႔ ေပါင္းပင္ေတြ ႏွိမ္ႏွင္းရာမွာ သံုးၾကတယ္။ ဒီေပါင္းသတ္ေဆးဟာ ေျမမွာၾကာရွည္စြာ (ရက္ ၁၀၀ ေက်ာ္ေအာင္) ေနႏိုင္တာေၾကာင့္ စိုးရိမ္လာၾကတယ္။

(၂၀၀၂) ခုႏွစ္မွာ Zanardini ဆိုသူနဲ႔ အဖြဲ႕ဟာ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ဘက္တီးရီးယားက Sulfonylurea ေပါင္းသတ္ေဆး (၁၀၀ mg/l) ရဲ႕ ၂၁% ကို ရက္သတၱ(၂)ပါတ္အတြင္း ၿဖိဳခြဲႏိုင္တာ     ေတြ႕ခဲ႔တယ္။

ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ကို အေျခခံၿပီး တရုတ္ပညာရွင္ေတြက ဆာလ္ဖိုႏိုင္းယူရီးယား (Sulfonylurea) ေပါင္းသတ္ေဆးကို (၅)ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ သံုးလာခဲ႔တဲ႔ သီးႏွံစိုက္ခင္းေတြက ေျမေတြကို နမူနာယူၿပီး ဘက္တီးရီးယားေတြကိုေမြးတယ္။

ဒီဘက္တီးရီးယားေတြကို အဟာရေဖ်ာ္ရည္(၁)လီတာမွာ ဆာလ္ဖိုႏိုင္းယူရီးယားေပါင္းသတ္ေဆး ၅၀၀ မီလီဂရမ္ ပါတဲ႔ အဟာရျပင္မွာေမြးၿပီး ဒီေပါင္းသတ္ေဆးေခ်ဖ်က္ၿပိဳကြဲေစႏိုင္မွဳကို ေလ႔လာခဲ႔ၾကတယ္။

ဘက္တီးရီးယားအမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာအနက္ ဆူဒိုမိုးနတ္ဘက္တီးရီးယားအုပ္စု (Pseudomonas spp LW3) က ဆာလ္ဖိုႏိုင္းယူရီးယားေပါင္းသတ္ေဆးရဲ႕ ၈၁% ကို (၇)ရက္အတြင္း ေခ်ဖ်က္ၿပိဳကြဲႏိုင္တာေတြ႕ခဲ႔ၾကတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ဘက္တီးရီးယားဟာ ျပင္းအား ၅၀၀ mg/l ရွိတဲ႔ 2,4-D ေပါင္းသတ္ေဆးကို ၉၉%၊ ျပင္းအား ၁၅၀ mg/l ရွိတဲ႔ D-DT ပိုးသတ္ေဆးကို ၅၅% မွ ၉၉% အထိေခ်ဖ်က္ႏိုင္တာကို ေတြ႕ခဲ႔ၾကတယ္။

(၂၀၁၄) ခုႏွစ္မွာ Licensed Bio Med Central Ltd အဖြဲ႕အစည္းက Arora နဲ႔ Bae ဆိုသူတို႔က ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorescens) ဘက္တီးရီးယားဟာ ကလိိုရွိဖီေနာ္ (Chlorophenol) ဓါတ္ေပါင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၿဖိဳခြဲႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိခဲ႔တယ္။

အဲ့ဒီ ကလိုရွိဖီေနာဓါတ္ေပါင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေပါင္းသတ္ေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆး၊ မွိဳသတ္ေဆး၊ မႊားသတ္ေဆး၊ ေရညွိသတ္ေဆး၊ ပရိေဘာဂ လုပ္ငန္း၊ ဆိုးေဆးမ်ား၊ ေဆးဝါးမ်ားထုတ္လုပ္ရာမွာသံုးခဲ႔ၾကတယ္။

ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO က ကလိုရိုဖီေနာဓါတ္ေပါင္းေတြဟာ လူနဲ႔ေသြးေႏြးသတၱဝါေတြကို ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ႔ပါတယ္။

အေရးႀကီးတဲ႔ေတြ႕ရွိခ်က္တစ္ခုက ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas Fluorecens) ဘက္တီးရီးယားရဲ႕Free Living cell ေတြဟာ အင္ဒိုဆာလ္ဖန္ ပိုးသတ္ေဆး (Endosulfan) ျပင္းအား ၃၅၀ ug/l ကို (၁၂)ရက္အတြင္း ၿဖိဳခြဲႏိုင္ ၿပီး ၊Ca- alginate immobilised cell ေတြကေတာ့ ျပင္းအားတူ ၃၅၀ ug/l ကို (၆)ရက္နဲ႔ေခ်ဖ်က္ႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။

🤔 ေမး။ ။ ဆူဒိုမိုးနတ္ ဖလူရိုရင္းဆင့္ ဘက္တီးရီးယားဟာ ေျမမွာဓါတ္ၾကြင္းအျဖစ္က်န္ရွိေနတဲ႔ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ၿပိဳကြဲေခ်ဖ်က္ႏိုင္တာကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ သိရပါၿပီ။
 ေမးစရာရွိတာက ဒီဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ ဘက္တီးရီးယားကို ဘယ္မွာဝယ္လို႔ရမလဲ။

✅ ေျဖ။ ။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းမွာျဖန္႕ျဖဴးေနတဲ့ ပ်ံလႊားဇီဝမိႈသတ္ေဆး(၁)မွာ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ ဘက္တီးရီးယား( Pseudomonas fluorescens) ပါရွိပါတယ္။

🤔 ေမး။  ။ ဒါဆိုရင္ ေျမမွာ ဓါတ္ၾကြင္းအျဖစ္ရွိေနတဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္(Pseudomonas fluorescens) ဘက္တီးရီးယား ပါတဲ့ ပ်ံလႊား ဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁) နဲ႕ ဘယ္လိုေခ်ဖ်က္ရမွာပါလဲ။

✅ ေျဖ။              ။ ေျမ(၁)ဧကအတြက္၊ ေျမေဆြး (သို႕မဟုတ္) ဘိုအိုစူပရင္းဇီဝသဘာဝေျမၾသဇာ ၄၀၀ ကီလိုဂရမ္( ၅၀ ကီလိုဂရမ္အိတ္၈အိတ္)ကို ပ်ံလႊားဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁) - တစ္လီတာဗူး(၁)ဗူးနဲ႕ ေကါင္းစြာသမသြားေအာင္ ေရာေမႊလွ်က္ ေျမထယ္ထိုးထြန္ေမႊၿပီး ေနာက္ဆံုးထြန္ေရးမွာထည္႕ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

🤔 ေမး။             ။အသံုးျပဳထားတဲ့ေဆးက ဘာေၾကာင့္ ပ်ံလႊားဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁)လို႕ ေခၚတာပါလဲ။

✅ ေျဖ။             ။ သီးႏွံပင္ေတြမွာက်တတ္တဲ့ ေျမေဆာင္မႈိေရာဂါေတြကို ဓာတုနည္းနဲ႔မဟုတ္ဘဲ သက္ရွိဇီဝဘက္တီးရီးယားနဲ႔ ကါကြယ္ႏွိမ္ႏွင္းနိုင္လို႕ ပ်ံလႊားဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁)လို႕ ေခၚတာပါ။ စပါး၊ ေျပာင္းဖူး၊ ပဲမ်ိဳးစံု၊ ႏွစ္ရွည္သီးပင္၊ ဆီထြက္သီးႏွံမ်ား၊ ႀကံ၊ ေဆးရြက္ႀကီး၊ ျမက္ခင္းေတြမွာ က်တတ္တဲ့ ပင္ညွိဳးေရာဂါေတြ၊ ခါးရိေရာဂါေတြ၊ ျမစ္ပုပ္ေရာဂါေတြ၊ ရြက္ေျပာက္ေရာဂါေတြ၊ ရြက္ေျခာက္ေရာဂါေတြကို ကါကြယ္ႏွိမ္ႏွင္းနိုင္တဲ့ေဆး လည္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပ်ံလႊားဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁)က ေျမမွာ ဓါတ္ၾကြင္းအျဖစ္ ရွိေနတဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ေခ်ဖ်က္နိုင္တာအျပင္ အပင္ေတြမွာ က်တတ္တဲ့ မႈိေရာဂါေတြကိုပါ ကါကြယ္ကုသ ေပးနိုင္တဲ့ ေဆးျဖစ္ပါတယ္။

🤔 ေမး။              ။ ဒါဆိုရင္ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြကို မသံုးရေတာ့ဘူလားဗ်ာ ၊ သးံုဖို႕လိုရင္ ဘယ္လိုသံုးစြဲရမွာပါလဲ။

✅ ေျဖ။            ။ သီးႏံွ့စိုက္ပ်ိဳးေရးေတြမွာ ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးဖို႕ လိုအပ္လာရင္ သံုးစြဲရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားနဲ႕ စနစ္တက် သံုးစြဲဖို႕ လိုအပ္ပါမယ္။

(က) ေပါင္းသတ္ေဆးေရြးခ်ယ္ရာမွာ မိမိ စိုက္ထားတဲ့ သီးႏွံ ၊ က်ေရာက္ေနတဲ့ ေပါင္းအမ်ိဳးအစားမ်ားနဲ႕ အသင့္ေတာ္ဆံုး ေပါင္းသတ္ေဆးအမ်ိဳးအစားကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ ျပိဳကြဲ ဖို႕အလြယ္ကူဆံုး ေပါင္းသတ္ေဆး ျဖစ္ရပါမယ္။

(ခ) Half Life လို႕ေခၚတဲ့ (ပမာဏထက္ဝက္ေလ်ာ့က်နိုင္ေသာကါလ) အတိုဆံုး ေပါင္းသတ္ေဆးကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ ေပါင္းသတ္ေဆး ေရြးခ်ယ္ရာမွာ အခက္အခဲရွိေနရင္ နီးစပ္ရာ စိုက္ပ်ိဳးေရးဌာနမွာ အကူအညီေတာင္းပါ။

(ဂ) ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးကို အညႊန္းအတိုင္း စနစ္တက် သံုးစြဲရပါမယ္။

(ဃ) ျမန္မာစာ အညႊန္းမပါတဲ့ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြကို လံုးဝမသံုးပါနဲ႔။

(င) ေပါင္းသတ္ေဆးေတြရဲ႕ ေျမနဲ႕ေရမွာ ဓါတ္အႂကြင္းအက်န္ အျဖစ္ေနနိုင္တဲ့ကါလ၊ ေပးနိုင္တဲ့အႏၱရာယ္ မ်ားကိုလည္း နားလည္ဖို႕လိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ ေျမ နဲ႕ ေရ မွာ ဓါတ္ႂကြင္းက်န္ အျဖစ္ တည္ရွိေနနိုင္တာေၾကာင့္ ဆူဒိုမိုးနတ္ဖလူရိုရင္းဆင့္ (Pseudomonas fluorescens) ဘက္တီးရီးယား ပါတဲ့ ပ်ံလႊား ဇီဝမႈိသတ္ေဆး(၁) နဲ႕ ေခ်ဖ်က္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။

ေဆာင္းပါးရွင္ - ဦးေဇာ္သန္း 70 B.Ag

💠